Nikos Aslanidis: Recent Works curated by Apostolos Palavrakis
10.05 – 16.06.2013
Αν λάβει κανείς υπόψη του το ζήτημα του χρόνου, η πτυχή της ρευστότητας στα έργα του Νίκου Ασλανίδη γίνεται αμέσως εμφανής. Ο ίδιος ο χρόνος εισέρχεται στο προσκήνιο ως στιλιστικό στοιχείο. Αυτό το προσκήνιο, ειδικά στα πιο πρόσφατα έργα του καλλιτέχνη, σχεδόν παραπέμπει στον παραλογισμό όπως αυτός εντοπίζεται μέσα στις κινηματογραφικές απεικονίσεις. Η εικόνα χάνει τη σωματικότητά της και επιτυγχάνει ένα επίπεδο ρευστότητας.
Μια ορισμένη μονιμότητα, που εμπεριέχεται αυτομάτως στην εικόνα, διαλύεται και ο καλλιτέχνης προσπαθεί να περιγράψει την ίδια την κίνηση. Οι χαρακτήρες δείχνουν σαν να προβάλλονται στην εικόνα. Δεν διεισδύουν στο παρασκήνιο. Απαιτούν τον δικό τους χώρο μέσα στην εικόνα, κάτι που υποδεικνύεται από τη δική τους κίνηση ή από το γεγονός ότι άλλοι χαρακτήρες μέσα στη σύνθεση στέκονται ακόμα. Είναι ειδικά αυτός ο χώρος μέσα στην εικόνα που αλλάζει ανάλογα με τη προοδευτική κίνηση από τους άλλους χαρακτήρες και γίνεται υγρός ή ακόμα και καταρρέει.
Ο συνδυασμός κίνησης και χώρου, απεικονιζόμενος στην αντίθεση του χαρακτήρα και του χώρου, είναι σχετικός σε όλα τα έργα του Νίκου Ασλανίδη. Δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί ότι σε κανένα από τα έργα του ένας χώρος δεν απεικονίζεται χωρίς χαρακτήρα. Από αυτή την άποψη, η υφολογική και η προγραμματική έκφραση φαίνεται να αλληλοσυμπληρώνονται: διάστημα και άτομο καθορίζονται διαδραστικά, αλλάζουν τόσο τον εαυτό τους όσο και το ένα το άλλο αναλογικά. Ο ίδιος ο χώρος μοιάζει να αλλάζει σε σχέση με τους χαρακτήρες, τις χειρονομίες τους και τις εκφράσεις τους. Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή βρίσκεται ουσιαστικά σε κίνηση, φθάνοντας σε μια κατάσταση ρευστότητας.
Προκειμένου να ενισχύσει την εντύπωση της ρευστότητας ο καλλιτέχνης κάνει επίσης χρήση των αντίθετων σημείων έντασης που σχετίζονται με την βιογραφία. Αυτά είναι αντίθετα που προκαλούν μια εντύπωση και την άμεση διάλυσή της: μια βιογραφική μεταμόρφωση, η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβεία ή από ένα ρόλο σε κάποιον άλλο, αποτελεί ένα σωστός ορισμό και ένα νόμιμο πρώτο βήμα για την προσέγγιση των έργων του Νίκου Ασλανίδη.
Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι ο παρατηρητής έχει παρασυρθεί μέσα στην εικόνα και γίνεται υπενθύμιση της δικής του βιογραφίας μέσω των απεικονιζόμενων πτυχών της παιδικής ηλικίας. Αλλά αυτή η στιγμή της προσωπικής ταύτισης με το εικονιζόμενο θέμα γίνεται αμέσως αδιόρατη και διαλύεται με τον ίδιο τρόπο που και το εικονιζόμενο θέμα διαλύεται.
Οδηγεί επίσης τον παρατηρητή σε ένα σημείο εκκίνησης ή μια πτυχή της παιδικής ηλικίας που αποδίδει την εντύπωση του παιχνιδίσματος, το οποίο και πάλι διαλύεται στην έκφραση του προσώπου και τη στάση των παιδιών. Σε μια δεύτερη ματιά, οι χαρακτήρες χάνουν εντελώς την παιδιάστικη εμφάνισή τους. Οι χαρακτήρες που παρουσιάζονται δεν είναι ούτε παιδιά, ούτε έφηβοι, ούτε μεγάλοι. Η ηλικία τους είναι αδιάφορη και διάχυτη. Μοιάζει σαν η ηλικία να μετακινείται εκατέρωθεν μέσα στην ίδια την εικόνα.
Σαν ερμητικά σφραγισμένοι μέσα σε ένα εντελώς προσωπικό βιογραφικό σύμπαν, οι χαρακτήρες φαίνεται να φέρουν περισσότερες της μίας ταυτότητας μέσα τους, οι οποίες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μέσω των εντάσεων, παραφωνιών και διαφορών τους. Με τον τρόπο αυτό, ο καλλιτέχνης καταφέρνει να εμπλέξει τον παρατηρητή σε μια διαδικασία αναγνώρισης και ερεθισμού, μια διαδικασία προσέγγισης και απόρριψης.
Χαρακτήρες που φορούν μάσκες με ανθρώπινα ή ζωώδη χαρακτηριστικά, που συχνά συναντώνται στα έργα του, προκαλούν και ενισχύουν αυτές τις πολώσεις. Στο μάτι του παρατηρητή επιτυγχάνεται μια σύνδεση της αντίθεσης μεταξύ φανταστικών και πραγματικών εκφράσεων του προσώπου.
Επιπλέον, τμήματα του σώματος ή του προσώπου αλλοιώνονται, μάτια ή στόματα φαίνονται εντελώς καινούργια, σαν να έχουν εμφυτευτεί δια της βίας. Όχι μόνο η φυσιογνωμία και η ηλικία των χαρακτήρων παραμένουν κρυφές, αλλά το ίδιο ισχύει και για την πραγματική ταυτότητα και την προσωπικότητά τους. Δράσεις των εικονιζόμενων ηθοποιών γίνονται ολοένα και πιο ασαφείς μέσω της χρήσης της απόκρυψης χαρακτηριστικών όπως γάντια, καπέλα ή γυαλιά.
Αυτά τα χαρακτηριστικά, κομμάτια ένδυσης ή σκεύη της καθημερινής ζωής, μετατρέπονται σε κάτι πολύ περισσότερο από απλά υποστηρίγματα εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζονται. Εισέρχονται σε μια παράξενη συνύπαρξη με τους χαρακτήρες, γίνονται ακόμη και τμήμα της ταυτότητάς τους, ένα δεύτερο δέρμα, μία τροποποίηση. Μια χειρονομία λαμβάνει έτσι μια παράξενη απόσταση μέσω της σύνδεσης με ένα γάντι. Το αποτέλεσμα είναι η ψυχρότητα που βασίζεται αφενός στο συνδυασμό της κίνησης με τη στατικότητα και αφετέρου στην αφομοίωση του εκάστοτε ιδιαίτερου χαρακτηριστικού.
Ο Νίκος Ασλανίδης ασχολείται ακριβώς με αυτή τη διάσταση του χρόνου, αυτή που δεν μπορεί να γίνει κατανοητή, δηλαδή την κίνηση του χρόνου ή και την ίδια της ροή του. Όταν αντιλαμβανόμαστε τους χαρακτήρες και τις διαδικασίες τους και ως εκ τούτου κατανοούμε περίπλοκες μετατοπίσεις της ταυτότητάς τους, καταλαβαίνουμε ότι ο Ασλανίδης δεν ενδιαφέρεται για την επιβεβαίωση του πραγματικού ή του αναλλοίωτου.
Ασχολείται μάλλον με την ανάπτυξη του χρόνου, τις στιγμές της αλλαγής ή της ακινησίας μέσα στο χρόνο – τον χρόνο που μετατοπίζεται, κινείται και ως εκ τούτου ρέει. Φαίνεται σαν ο καλλιτέχνης να αποφεύγει καθετί συγκεκριμένο. Αφήνει τα πάντα στο πλαίσιο της διαδικασίας μεταξύ εμφάνισης και αποσύνθεσης, μεταξύ εκδήλωσης και κατάρρευσης. Εξοπλίζει τους χαρακτήρες του με ό,τι μπορεί να χρειαστούν ώστε να αποτύχουν ή να πετύχουν.